ARTZUID is dé Sculptuur Biënnale van Nederland. Iedere twee jaar staan, gedurende vier maanden vijftig beelden tentoongesteld op de lanen in Amsterdam Zuid. Internationale topkunstenaars en veelbelovend jong Nederlands talent wordt uitgenodigd om deel te nemen. ARTZUID maakt kunst gratis toegankelijk voor iedereen. (Bron: website ARTZUID)

ARTZUID is the leading sculpture biennale in the Netherlands. Every two years, fifty high-profile sculptures are exhibited for four months in the green lanes and parks of Amsterdam Zuid. The sculpture selection is of museum quality and features top international artists and promising young Dutch talent. ARTZUID's mission is to create a new meeting place for people on the street through art and to make art accessible to everyone free of charge. (Source: website ARTZUID)

TRANSFER — ARTZUID 2023

TRANSFER — ARTZUID 2023

Voor deze achtste editie van ARTZUID is Jasper Krabbé, beeldend kunstenaar, als curator aangezocht.

For this eighth edition of ARTZUID artist Jasper Krabbé has been selected as curator.

Na een letterenstudie aan de Rijksuniversiteit Leiden studeerde Carin Scholten begin jaren negentig aan de National Academy of Arts & Design in New York en aan Chelsea School of Art in Londen en werkte in gedeelde sculpture en painting studio's in New York en London.

Het fragiele evenwicht tussen mens en natuur — meer dan ooit onder druk van een groeiende wereldbevolking en uitputting van natuurlijke bronnen — is een van de centrale thema's in het oeuvre van Carin Scholten, evenals de zoektocht — in deze onrustige tijden — naar sereniteit, balans, schoonheid en optimisme.

Zo ook in het beeld The Journey dat dit jaar tentoongesteld wordt op ARTZUID. Het beeld benadrukt deze kwetsbare balans en de onlosmakelijke verbondenheid tussen mens, dier en natuur, duidelijk waarneembaar zowel in de samenhang tussen de elementen van het beeld, als in de versmelting van mens en dier in de figuur.

Terwijl The Journey verwijst naar het belang van dit alomvattende concept, refereert het beeld ook aan de balans van de mens als individu. Nu sociale media vaak een indringend beeld schetsen hoe het ideale leven eruit zou moeten zien, zijn realiteit en fictie vaak moeilijk van elkaar te onderscheiden en kost het veelal moeite 'het ideale leven' en de gezochte balans te vinden. In een wereld van 'overrated pleasures' en 'underrated treasures' kunnen reflectie en verbondenheid met de natuur een duidelijker perspectief op de kern van ons bestaan scheppen. Waar gaat het werkelijk om, wat is het doel van ons bestaan, wat maakt ons uniek als individu en wat kan onze unieke bijdrage aan deze wereld zijn?

The Journey verbeeldt de sereniteit, kracht, het doorzettingsvermogen en het optimisme die het leven, met al haar uitdagingen, bovenal tot een inspirerende en vervullende 'journey' maken.

Het werk van Carin Scholten wordt vertegenwoordigd door Galerie Helga Hofman.

After studying literature at Leiden University, Carin Scholten continued her studies at the National Academy of Arts & Design in New York and at Chelsea School of Art in London during the early 1990's and worked in shared sculpture and painting studios in both cities.

The fragile balance between man and nature — more than ever under pressure from a growing world population and the depletion of natural resources — is one of the central themes in Carin Scholten's oeuvre, as well as the search — in these turbulent times — for serenity, balance, beauty, and optimism.

This is also evident in the sculpture The Journey, which is exhibited at ARTZUID 2023. The vulnerable balance and inseparable connection between man and nature are clearly discernible, both in the coherence between the elements of the sculpture, and in the merging of human and animal in the figure.

While The Journey refers to the importance of this comprehensive concept, the sculpture also alludes to the balance of the individual. With social media often presenting an intrusive image of what 'the ideal life' should look like, reality and fiction are often difficult to distinguish, and it is not always easy to find the sought-after balance or live 'the ideal life'. In a world of overrated pleasures and underrated treasures, reflection and connection with nature can create a clearer perspective on the core of our existence. What is life really about, what is the purpose of our existence, what makes us unique as individuals, and what can our unique contribution to this world be?

The Journey portrays the serenity, strength, perseverance, and optimism that make life, with all its challenges, above all an inspiring and fulfilling journey.

Carin Scholten's work is represented by Galerie Helga Hofman.

ARTZUID is dé Sculptuur Biënnale van Nederland. Iedere twee jaar staan, gedurende vier maanden vijftig beelden tentoongesteld op de lanen in Amsterdam Zuid. Internationale topkunstenaars en veelbelovend jong Nederlands talent wordt uitgenodigd om deel te nemen. ARTZUID maakt kunst gratis toegankelijk voor iedereen. (Bron: website ARTZUID)

IMAGINE — ARTZUID 2021

Voor deze zevende editie van ARTZUID is Ralph Keuning, directeur van Museum de Fundatie en Kasteel het Nijenhuis, als curator aangezocht.

"Juist nu in een tijd van sterke meningen en harde discussies is een open ontmoetingsplaats van kunst belangrijk. Het werk van de deelnemende kunstenaars aan ARTZUID is zowel activistisch als beschouwend en zeer divers. Juist die pluriformiteit, artistiek en ideologisch, geeft stof tot gesprek en zet aan tot nadenken over de actuele maatschappelijke thema's." (Bron: website ARTZUID)

ARTZUID is the leading sculpture biennale in the Netherlands. Every two years, fifty high-profile sculptures are exhibited for four months in the green lanes and parks of Amsterdam Zuid. The sculpture selection is of museum quality and features top international artists and promising young Dutch talent. ARTZUID's mission is to create a new meeting place for people on the street through art and to make art accessible to everyone free of charge. (Source: website ARTZUID)

IMAGINE — ARTZUID 2021

For this seventh edition of ARTZUID Ralph Keuning, director of Museum de Fundatie and Kasteel het Nijenhuis, has been selected as curator.

"Especially now in a time of strong opinions and hard discussions, an open meeting place of art is important. The work of the artists participating in ARTZUID is both activistic and contemplative and very diverse. It is precisely this pluriformity, artistic and ideological, that provides material for discussion and encourages reflection on current social themes." (Source: website ARTZUID)

Na een letterenstudie aan de Rijksuniversiteit Leiden studeerde Carin Scholten begin jaren negentig aan de National Academy of Arts & Design in New York en aan Chelsea School of Art en werkte in gedeelde sculpture en painting studio's in New York en London.

In het oeuvre van Carin Scholten staan de zoektocht naar sereniteit, balans en het fragiele evenwicht tussen mens en natuur centraal. In het creëren van een domein waarin alles in harmonie is, gaat zij tot het uiterste. In plastisch opzicht kunnen enkele millimeters verschil in de afwerking van het beeld tot verstoring van het evenwicht leiden. Wat vanzelfsprekend en eenvoudig lijkt om te doen is in de praktijk vaak gecompliceerder. Het verbeelden van een kwetsbare balans vereist optimale aandacht, concentratie en toewijding.

Ogenschijnlijk bevinden de mythische figuren zich in een parallel universum met 'onaardse' natuurwetten en regels. Maar tegelijkertijd weerspiegelen de fantasiefiguren een gedroomde werkelijkheid waarin sereniteit, schoonheid, optimisme en verbondenheid tussen mens en natuur de belangrijkste waarden zijn.

In de beelden die op ArtZuid 2021 getoond worden is een duidelijke parallel waarneembaar met de laatste regels van de ongeëvenaarde songtekst 'Imagine' van John Lennon (waaraan het thema van ArtZuid 2021 ontleend is): I hope someday you will join us / and the world will be as one. Zo refereren ook de synergetische sculpturen van Carin Scholten aan een nieuwe wereld waarin mensen en dieren in harmonie en balans samenleven: Paradise Regained. Daarover schreef de 17e-eeuwse Engelse dichter John Milton een gedicht dat in 1671 gepubliceerd werd. Het is een impliciete verwijzing naar het epische gedicht 'Paradise Lost'. Het besef dat de mensheid op de grens staat van een nieuwe wereld is actueler dan ooit. Scholten confronteert ons met de visionaire werkelijkheid die ook Lennon en Milton voor ogen stond. Haar vleesgeworden visualisaties van universele en tijdloze idealen bieden een hoopvol perspectief op een betere wereld.

Carin Scholten's werk wordt geëxposeerd bij Galerie Helga Hofman, en was eerder onder meer te zien op de PAN in Amsterdam, in Huis Schuylenburch (Den Haag) en tijdens een expositie bij de Hermitage in Amsterdam.

Wim van der Beek
schrijver/kunstrecensent

After graduating from Leiden University, Carin Scholten continued her studies in the nineties at the National Academy of Arts & Design in New York and at Chelsea School of Art and worked in shared sculpture and painting studios in New York and London.

In the oeuvre of Carin Scholten, central themes are the search for serenity, balance and the fragile equilibrium between man and nature. In the creation of a domain in which all elements are in harmony with each other, she goes to great lengths. Sculpturally, a few millimeters difference between the original model and the finished sculpture could disturb the intended sense of equilibrium. That which appears to be quite natural or rather simple to do, is often more complicated in practice. The representation of a fragile balance requires optimal attention, concentration and dedication.

The mythical figures seem to exist in a parallel universe where 'unearthly' rules and laws of physics apply. But at the same time, these fantasy figures reflect a dreamed reality in which serenity, beauty, optimism and a strong connection between man and nature are the most important values.

In the sculptures which are shown at ArtZuid 2021, a clear parallel can be distinguished with the last lines of the unrivaled song text 'Imagine' by John Lennon (by which the theme of ArtZuid 2021 has been inspired): I hope someday you will join us / and the world will be as one.

In the same spirit, the synergetic sculptures by Carin Scholten refer to a new world in which all living creatures live alongside each other in well balanced harmony: Paradise Regained. About this theme, the English poet John Milton wrote a poem which was published in 1671. It is an implicit reference to the epic poem 'Paradise Lost'. The awareness that mankind finds itself on the verge of a new world is more topical now than ever. Scholten confronts us with a visionary reality which Lennon and Milton also envisaged. Her incarnate visualizations of universal and timeless ideals offer a hopeful perspective on a better world.

Carin Scholten's work is currently exhibited by Galerie Helga Hofman, and could earlier be viewed at the PAN Amsterdam, in Huis Schuylenburch (The Hague) and during the Art for Impact exhibition at the Hermitage in Amsterdam.

Wim van der Beek
writer/art critic

OPENINGSSCÈNE: EN AVANT!

Het doek gaat op. Het toneel is leeg, het licht diffuus. Opeens galoppeert er van rechts naar links een zwartbruine rinoceros over het podium. Op zijn brede rug sprint met zwaaiende armen een sierlijke figuur met wuivende lange oren in dezelfde richting. Ze is te zien op het moment dat het zweefbeen achterwaarts gestrekt is, terwijl het uiteinde van het standbeen op de bast van het beest rust. Hoewel haar houding iets heeft van de dansfiguur van een arabeske, rent ze. Met haar lange ranke gestalte, gespierde bolle billen, zeer lange oren en verlengde ledematen lijkt het een etherisch wezen uit een sprookjeswereld. Gedragen door de kolossale rinoceros komt deze lenige figuur de werkelijkheid binnenstormen.

Wat is dit, wat stelt dit voor, dit groteske paar van een gevaarlijk beest en een wonderbaarlijk wezen met vrouwelijke trekken? Dit is echter geen toneel maar de bronzen werkelijkheid van de sculptuur En Avant! (2017) van Carin Scholten. Dit rennend paar staat in schril contrast tot de bekende en doorgaans rustige combinaties van man en paard die in de vorm van bronzen ruiterstandbeelden eeuwenlang in het spoor getreden zijn van het standbeeld van Marcus Aurelius op het Capitool in Rome (176 na Chr.).

De tot een menselijke maat en daarbij passend gewicht teruggebrachte neushoorn, die in de natuur zo tussen de 1 en 2 ton weegt, rust weliswaar met zijn buik op een metalen staaf die stokstijf op een hardstenen blok staat, maar hij raast evengoed voort, net als de gracieuze figuur die op zijn rug wordt meegevoerd.

SCÈNE 1: TABLEAU DE LA TROUPE

En Avant! (2017) kondigt als de frontsculptuur van de expositie Voyage de l'Esprit een serie van achttien elkaar animerende en versterkende bronzen beelden aan. Ze voeren allerlei combinaties van dieren en mensen ten tonele. Extatische hybride vrouwengedaantes rennen, dansen of balanceren, gedragen of ondersteund door lopende, dansende, dravende, zwevende, galopperende of stilstaande wilde dieren. Olifant, wrattenzwijn, rinoceros of beer zijn anatomisch naar de natuur gemodelleerd. Op deze steunpunten of platforms voeren de bevallige mens-dier figuren hun acrobatische toeren en dansfiguren uit.

Soms staat een dier volkomen stil. Op het bronzen beeld van een jonge rinoceros, die met gebogen hoofd geduldig wacht, zit een berijdster, terwijl op haar hoofd een tweede gestalte balanceert in een houding die eveneens op de dansfiguur van de arabeske geïnspireerd lijkt.

Zulke torens van menselijke of dierlijke figuren komen zelden voor in de duizenden jaren oude geschiedenis van de beeldhouwkunst. Een uitzondering hierop is het maniëristische beeld De Sabijnse Maagdenroof (1583) van Giambologna, dat in de Loggia dei Lanzi aan de Piazza della Signoria in Florence te bewonderen is. De opwaartse spiraal van een kluwen van drie figuren, valt net als de originele bronzen sculpturen van Carin Scholten van alle kanten te bewonderen, waardoor de ervaring van beweging en verstrengeling versterkt wordt.

Er treden ook enkele vrouwelijke fabelfiguren op die geen act of scène opvoeren, maar die stilstaan en een kleine tapir of een nijlpaardje voor hun buik houden, hoewel er op hun hoofd toch nog een arabeske wordt uitgevoerd. Het gestapelde beeld Le Petit Sanglier (2017) stelt een statige stilstaande vrouwelijke gedaante voor, met wijduitstaande oren en lange gebogen hoorns, die een jong zwijntje draagt, terwijl op haar hoofd een ranke mens-dier figuur balanceert.

SCÈNE 2: EEN GROTESKE

Deze bronzen sculpturen van stevige, realistische wilde dieren in combinatie met energiek bewegende vederlichte fabelfiguren, leveren een verrassend schouwspel op dat, gezien de wonderlijke indruk die de grillige silhouetten van de beelden op het netvlies achterlaten, in het teken staat van het groteske.

Dat komt vooral tot uitdrukking in de verschijningsvorm van de dansende, rennende en zwevende fantasiefiguren, die een samensmelting van vrouwelijke en dierlijke eigenschappen vertonen. Met hun buitenmaatse lichaamsdelen staan deze onwerkelijke wezens ver af van het klassieke schoonheidsideaal van de Grieken en Romeinen, maar fascineren juist door hun afwijkingen daarvan. De plooibare, ranke fabelachtige figuren maken, dankzij hun ledematen, oren en hoorns, die afkomstig lijken te zijn van uiteenlopende dieren als hazen, herten en antilopen, een fantastische indruk. Deze aan de verbeelding ontsproten kruisingen doen denken aan de mythische hybride wezens uit de klassieke oudheid, zoals harpijen, faunen, sfinxen, Centaurs en sirenen.

Het groteske blijkt bovendien uit het onvermoede samenspel van deze bewegelijke heterogene creaties met lijvige wilde dieren. Ook in de vervormingen en de overdrijvingen van het menselijk lichaam en haar delen manifesteert zich het groteske. Dat valt te zien aan het superslanke lijf, de al te lange oren, de bolle billen, de wel zeer dunne armen en benen, evenals de lange ledenmaten en hun verlengstukken.

Het gebruik van groteske vertekeningen van de werkelijkheid biedt de mogelijkheid om in alle vrijheid tegen algemeen geaccepteerde normen in te gaan en zodoende afstand te scheppen tot de maatschappelijke conventies. De Colombiaanse schilder Fernando Botero deed dit in zijn portretten van mensen die op karikaturale wijze uiterst corpulent worden voorgesteld, hoewel hij ze zelf ziet als de reële mensen, niet als karikaturen. In The Rape of Europa (1995) bestaat de groteske scène uit de vreemde combinatie van een wild beest, Zeus in de gedaante van een stier, met de door hem ontvoerde mollige Europa, die zich vastklampt aan een hoorn.

SCÈNE 3: THEATRALE EN CHOREOGRAFISCHE POSES

De door Carin Scholten gecreëerde levenslustige fabeldieren presenteren in hoog tempo een grote verscheidenheid aan kunstige bewegingen en ogenschijnlijk op het klassiek ballet geïnspireerde dansfiguren. Zij doen dat op de organische platforms die hen verleend worden door aardse wilde dieren, in de vorm van hun rug, voorhoofd, neus of slurf. De acrobatische toeren en de ballet poses die plastisch worden verbeeld, doen denken aan de vele uiteenlopende manieren waarop kunstenaars in het verleden inspiratie hebben gevonden in circus en ballet.

In de tweede helft van de negentiende eeuw en de eerste helft van de twintigste eeuw werden talloze moderne kunstenaars in hevige mate geïnspireerd door de razendsnelle interacties van dieren en mensen. Schilders en beeldhouwers, van Daumier tot Picasso, maakten prachtig werk dat getekend was door wat er in het circus te zien en te beleven viel. Renoir, Toulouse-Lautrec, Degas, Léger, Chagall en Calder wijdden er hele series aan. Georges Seurat schilderde zelfs een acrobate die in balletpose een gymnastische oefening uitvoert op de rug van een ronddravend paard, dat met gestrekte benen lijkt te zweven. Dergelijke onwaarschijnlijke beeldcomposities komen ook voor in het werk van Carin Scholten.

Met verbeelding creëert zij door de synthese van realistische en groteske elementen en figuren, fabelachtige taferelen die een eigen verhaal over de werkelijkheid vertellen. Bevrijd van de wetten van de fysica of de beperkingen van circus en theater, treden rinocerossen, olifanten en andere zwaarlijvige dieren samen met hun sierlijke metgezellen op in een fantastische voorstelling.

Sculptuur is een bijzondere vorm van ruimtekunst die nauwe verwantschap vertoont met het ballet, omdat in beide het menselijk lichaam centraal staat. Dat betekent dat sculptuur gezien kan worden als 'tot stilstand gekomen ballet' en ballet als 'sculptuur in beweging'. Rodin zag dat heel scherp. In zijn gipsstudie Mouvement de danse, Pas de deux ailé A sur oeuf, van na 1911 die in 1970 in brons werd gegoten t.b.v. het Musée Rodin, is een dansend paar vormgegeven als een verstrengeling van lijven en leden op twee benen, waarvan er één balanceert op een ei. Het is niet bekend of Rodin hier ook bewust zijn idee toepaste dat een beeld tegelijkertijd verschillende tijdsmomenten kan incorporeren. Een overtuigende of voelbare beweging in sculpturen is het resultaat van de succesvolle verbinding van deze verschillende momenten in de tijd, een samenvatting van momentopnamen, die de suggestie oproept van dat wat voorafging en wat erop volgt.
In de serie bronzen beelden Voyage de l'Esprit is deze weergave van beweging het middel om uitdrukking te geven aan tal van menselijke emoties. Zoals de titels van de sculpturen doen vermoeden, zijn de invloeden van de sierlijke bewegingen van het klassiek ballet de kunstenares daarbij tot inspiratie geweest. Alleen, de beelden gaan niet over ballet of dansen pur sang. De vloeiende, gracieuze bewegingen kunnen gezien worden als een metafoor voor datgene waar de kunstenares uitdrukking aan wil geven.

Arabesque (2017) toont de uitvoering van de gelijknamige dansoefening, door een virtuoze fabelfiguur die met één been op het voorhoofd van een beer balanceert terwijl het andere hoog achterwaarts opgetild wordt. Zo weerspiegelt ook de spagaat in de lucht in Grand Jeté (2017), een dansfiguur die tevens wordt uitgewerkt in de twee varianten van The Lightness of Being (2018), een sensatie van beweging, waarbij de figuren een sterke voorwaartse beweging en kracht uitstralen. Ook de titel van het beeld Pas de Deux (2017) verwijst naar het ballet, al zal een dergelijke pose niet snel in een danstheater gezien worden. Deze dansfiguur kan dan vermoedelijk ook geïnterpreteerd worden als een weerspiegeling van de perfecte harmonie die nodig is om grote prestaties mogelijk te maken. Zoals ook het geval is bij de pas de deux in andere varianten die het evenwicht laten zien wanneer twee personen op twee paarden balletoefeningen uitvoeren terwijl zij in volle vaart door de arena zweven.

SCÈNE 4: CREATIE IN TWEE SNELHEDEN

Het tempo spat af van de bewegingen die de figuren in deze bronzen beelden vertolken. De duo's en trio's voeren hun handelingen met grote snelheid uit. Maar werden ze ook met een vergelijkbare snelheid gemaakt? Ja en neen. Carin Scholten boetseert de eerste aanzet van de was modellen vingervlug. De diepbruine was, die al bijna de kleur heeft van de uiteindelijke bronzen, wordt intuïtief en spontaan aangebracht op een skelet van buigbaar aluminium of stijvere staaldraad, als het malse of magere vlees van een beoogd beest of een gedroomde fantasiefiguur.

Maar de weg van het was model naar het bronzen beeld is lang en wordt vervolgens met grote precisie en geduld afgelegd. De uiteindelijke kracht van een beeld schuilt in het bewerken van de details, zodat het beeld als geheel in balans is. Daarnaast moet de sculptuur een bepaalde spanning of energie uitstralen, wat beïnvloed blijkt te worden door minutieuze verschillen in afwerking. Daarna begint het arbeidsintensieve proces van het gieten in brons. Na een korte rustpauze in de gekoelde modellenkamer wordt er een siliconenmal vervaardigd, die het meermaals afgieten van het beeld mogelijk maakt. Hierin wordt een 'positief' was model gegoten, dat op oneffenheden gecontroleerd en van gietnaden ontdaan moet worden, alvorens de giet-mal gemaakt kan worden, waarin uiteindelijk het gloeiendhete brons gegoten kan worden.

Na een afkoelingsperiode wordt ten slotte de sculptuur, die meestal in twee afzonderlijke delen wordt gegoten, aan elkaar gelast. De laatste hand die eraan gelegd wordt is het polijsten en patineren van het brons. Daarna volgt de titel die vaak naar de vaart van de dynamisch opererende figuren verwijst, terwijl dezelfde dynamische figuren vereeuwigd zijn in een oerconservatief en onverwoestbaar materiaal waar geen beweging in te krijgen is.

SCÈNE 5: BEWEGING IN HET EEUWIGE BRONS

In brons worden bewegingen uiteraard niet nagedaan, maar gesuggereerd en uitgedrukt door de aard van de lichaamshoudingen van de performers, de stand van de stevige poten van de beesten en de expressieve gebaren van de elastische armen en benen met de dunne spieren van de etherische wezens. Deze dynamiek van de diverse scènes wordt nog versterkt door de tegenstellingen tussen stand en beweging, tussen stilstaan en stormen, tussen steunen en zweven.

Niet alleen het beeld als object zet de indruk van beweging en beweeglijkheid in gang, maar ook de mobilisering van het kijken doet dit door de verschillen aan de oppervlakte van het brons, de stand op de sokkel en het wisselende standpunt van de kijker. De statische metalen staaf op het hardstenen blok suggereert dat de beelden om hun as kunnen draaien. Het ruwe oppervlak vol visuele beweging door het flikkerende licht- schaduwspel van de beesten dat contrasteert met de gladdere glanzende huid van de fabelachtige figuren maakt dat de blik van de beschouwer heen en weer wil bewegen tussen de spelers in deze scènes. De uitnodiging aan de kijker zelf om in beweging te komen door om het beeld te lopen en om de wisselende perspectieven te ervaren zodat de blik, de visuele perceptie, wordt gemobiliseerd.

SLOTSCÈNE: OPSTIJGEN IN DE LUCHT

Bij alle voorstellingen van de wilde dieren en vrouwelijke fantasiefiguren uit het werk van Carin Scholten is het de vraag op welk moment van actie ze zijn afgebeeld. Of bestaan er meerdere vruchtbare momenten van actie die zijn samengebracht in het unieke moment van één sculptuur, die alle beweging in een onbeweeglijk beeld vastlegt? Wanneer iets of iemand beweegt doen de vragen zich voor: waar komen ze vandaan, waar gaan ze heen, maar vooral waar zijn ze nu?

De galopperende rinoceros waarmee dit verhaal begon holt nog steeds. De atlete profiteert van zijn voorwaartse beweging. Ze wikkelt haar voet af op zijn rug om zich af te zetten. Daarmee is ze relatief sneller dan het beest dat in volle vaart van het toneel afrent, omdat ze profiteert van diens voortbeweging. Alsof ze hardloopt op een fullspeed boot. Ze zet zich af, zwaait haar zweefbeen naar voren en loopt verder door de lucht en moet nu wel door het universum zweven. Wanneer dit bijzondere paar achter de coulissen is verdwenen, blijft het publiek verwonderd en vol bewondering achter.


Gijs van Tuijl
Gründungsdirektor Kunstmuseum Wolfsburg
Oud-directeur Stedelijk Museum Amsterdam

OPENING ACT: EN AVANT!

The curtain goes up. The stage is empty, the lights are dimmed. Suddenly, a dark brown rhinoceros crosses the stage, galloping from right to left. On his wide strong back, an elegant figure with long flowing ears is sprinting in the same direction, its arms waiving. The public can see her with one leg stretched out behind her and the other leg firmly planted on the big animal's back. Although her posture reminds of the arabesque dance movement, she is not dancing, she is running. Her tall, slender form, with rounded muscular buttocks, very long ears and stretched out limbs make her seem an apparition from an imaginary world. On the back of the colossal rhinoceros, this agile figure storms into reality.

What is this, what does this mean, this grotesque pair consisting of a dangerous animal and a marvelous being with feminine traits? These are not actors in a play, this is the bronze reality of the sculpture En Avant! (2017) by Carin Scholten. This running pair is in stark contrast with the usually quiet combinations of man and horse we are familiar with, such as the equestrian bronzes that have for centuries followed in the tradition of the statue of Marcus Aurelius that can be found on the Capitol in Rome (176 AD.).

Even though the rhinoceros, which in its natural state weighs between two and four thousand pounds, has been reduced to a friendly size and weight with its belly resting on a bronze rod which is firmly fixed to a hardstone base, it nevertheless surges ahead, just like the gracious figure it carries on its back.

ACT 1: TABLEAU DE LA TROUPE

En Avant! (2017) is the opening sculpture of the exhibition Voyage de l'Esprit and introduces us to a series of eighteen dynamic sculptures that animate and enhance each other by their collective presence. They present us with all sorts of human and animal combinations. Ecstatic hybrid female figures run, dance or are trying to find their balance, supported by moving, dancing, soaring, galloping or immobile wild animals. Elephant, warthog, rhinoceros or bear are anatomically modelled after nature. They provide the supporting organic platform on which the gracious human/animal creatures perform their skillful acrobatic movements.

Some of the animals are completely immobile. On the back of a young rhinoceros, which seems to be waiting patiently, a figure is seated while carrying a second figure on her head, who performs a dance move that once again seems to be inspired by the arabesque ballet movement.

Such towers of human and animalistic figures have seldom occurred in the thousands of years of sculptural history. An exception is the mannerist sculpture Abduction of a Sabine Woman (1583) by Giambologna, which can be admired in the Loggia dei Lanzi at the Piazza della Signoria in Florence, Italy. The upward spiral of three interacting figures can, just like the sculptures by Carin Scholten, be admired from all sides, which further enhances the experience of movement and entanglement.

In other sculptures, female fable figures make an appearance, which do not exhibit any energetic movements. On the contrary, they are standing completely still and are carrying a young tapir or hippopotamus in their arms, while on their head an arabesque is performed. The stacked sculpture Le Petit Sanglier (2017) portrays a lofty female figure, with protruding ears and long curved horns, who carries a young wild boar, while an elegant human/animal figure is maintaining its balance on her head.

ACT 2: GROTESQUE

The bronze sculptures of realistic, voluminous wild animals in combination with energetically moving feather light fable figures present a surprising spectacle which, due to the wondrous impression these capricious silhouettes leave behind, can be referred to as grotesque.

This grotesqueness predominantly surfaces in the shape of the dancing, running and soaring fantasy figures which represent a fusion of disproportionate female and animal characteristics. With their extended limbs, these unreal creatures show features which are far removed from the beauty ideals of the classical world, but are indeed fascinating because of the deviation from these ideals. The slender and remarkably agile fable figures, which sport limbs, ears and horns that appear to be derived from a variety of animals such as hare, deer, and antelopes, make a fantastical impression due to these features. These imaginative creatures bring to mind the mythical hybrid creatures from the classics such as harpies, fauns, sphinxes, Centaurs and sirens.

Moreover, the grotesque manifests itself in the unexpected symbiosis of these mobile heterogeneous creatures with voluminous wild animals. Apart from that, the grotesque also shows in the deformations and exaggerations of the human body and its limbs, i.e. the very slim torso, the unnaturally long ears, the rounded buttocks, the very slim and very long limbs and their extensions.

The use of grotesque distortion of reality offers the opportunity to freely explore and go against generally accepted standards and thus distance oneself from societal conventions. The Colombian painter Fernando Botero applied this concept in his portraits of people, which he depicted as extremely corpulent. Although the weight of the people portrayed is grossly exaggerated, Botero views these figures as the real people instead of the caricatures they appear to be. In The Rape of Europa (1995), the grotesque element of the scene can be observed in the strange combination of a wild animal, i.e. Zeus in the shape of a bull, with the chubby Europa whom he abducted clinging to one of his horns.

ACT 3: THEATRICAL AND CHOREOGRAPHIC POSES

The lively fable figures Carin Scholten created exhibit a wide variety of artful movements and dance exercises which seem to have been inspired by classical ballet. These movements are performed on the basis of the organic platforms, provided by earthy wild animals in the shape of their back, head, nose or trunk. The acrobatic movements and ballet poses which appear in the sculptures are reminiscent of the varying ways in which artists in the past have drawn inspiration from circus and ballet.

During the second halve of the nineteenth century and the first halve of the twentieth century, numerous artists found themselves intensely inspired by the ever so dynamic interactions between animals and humans. Painters and sculptors, from Daumier to Picasso, created fabulous works of art inspired by the entertainment provided by the circus. Renoir, Toulouse-Lautrec, Degas, Léger, Chagall and Calder attributed whole series of works to this theme. George Seurat even painted an acrobat who performs a miraculous pose on the back of a galloping horse, which seems to be flying with stretched-out legs. Examples of similarly unlikely compositions can be found in Carin Scholten's work.

Drawing on the imagination, Carin Scholten creates fabulous scenes through the synthesis of realistic and grotesque elements and figures. Freed of the laws of physics and limitations of circus and theatre, the rhinoceroses, elephants and other heavyweight animals are, together with their gracious companions, the actors in a fantastical performance.

Sculpture is a special form of spatial art, which is closely connected to ballet, because in both art forms the human body takes center stage. In other words: sculpture can be seen as 'ballet that came to a halt' and ballet as 'sculpture in motion'. Rodin was an expert on this. His plaster study Mouvement de danse, Pas de deux ailé A sur oeuf, of after 1911 which was cast in bronze in 1970 for the Musée Rodin, depicts a dancing pair with their bodies entwined, on two legs, of which one is balancing on an egg. It is not known whether or not Rodin consciously applied this concept of the incorporation of several moments in time with regard to this sculpture. A convincing or tangible movement in sculpture is the result of the successful unison of these moments in time, a summary of 'snapshots' which evokes the suggestion of what came before and what will follow.


In the series of bronzes Voyage de l'Esprit the depiction of movement is a tool used to express a variety of human emotions. As the titles of the sculptures suggest, the gracious movements of classical ballet have been an inspiration for the sculptress. However, the theme of these sculptures is not ballet or dancing as such. The fluid, gracious movements appear to be a metaphor for what the sculptress aims to express.

Arabesque (2017) shows the execution of the eponymous dance exercise by a virtuoso fable figure who balances on one leg on the head of a bear while lifting the other leg backward. Along those same lines, the airborne split in Grand Jeté (2017), a dance movement which is also developed in the two versions of The Lightness of Being (2018), evokes the sensation of movement, in which the figures radiate a strong forward movement and force. The title of the sculpture Pas de Deux (2017) also refers to ballet, even though such a pose will not likely be observed on the stage of a dance theatre. Therefore, this title can be interpreted as a reflection of the perfect harmony which is required in order to attain extraordinary accomplishments. Similarly, Pas de Deux also refers to the delicate but vital equilibrium which is demonstrated when two persons simultaneously perform ballet exercises on two horses while galloping around an arena.

ACT 4: CREATION IN TWO SPEEDS

The energetic movements performed by the figures in these bronzes emanate agility. The duos and threesomes carry out their actions with great speed. But were they also created with the same speed? Yes and no. Carin Scholten models the first setup in wax with considerable speed. The deep brown wax, which already resembles the color and appearance of the eventual bronzes, is being applied intuitively and spontaneously to a skeleton of bendable aluminium or more sturdy steel wire, as the tender or lean flesh of an intended animal or dreamed fantasy figure.

But the journey from wax model to bronze sculpture is long and consequently needs to be traveled with precision and patience. The power of the finished sculpture depends on the meticulous execution of the details, in order for the sculpture as a whole to be well balanced. Moreover, a sculpture needs to exude a certain tension or energy, which appears to be dependent on minute differences during the final stages of the modeling process. Then, the labor-intensive process of casting in bronze begins. After a short rest in a cooled antechamber, a silicone mold is created, which allows the sculpture to be cast several times, and in which a new positive wax model is molded. This wax model then needs to be corrected for imperfections and visible remainders of the seams from the mold need to be eliminated before the casting mold can be created, in which the boiling hot liquid bronze will be poured.

After cooling down, the individual elements of the sculpture, which is usually cast in two separate parts, are welded together. The finishing touches include the smoothening of the 'skin' of the sculpture and the application of a patina. Next is the title, which often refers to the dynamic nature of the sculptures, while the same dynamic figures are immortalized in an ultra-conservative and indestructible material, which does not allow for any movement at all.

ACT 5: MOVEMENT IN ETERNAL BRONZE

In bronze, movements are of course not actually performed but suggested and expressed through the nature of the postures of the performers, the positioning of their robust feet and the expressive gestures of their elastic arms and legs with the lean muscles of ethereal beings. The dynamism of the various scenes is further emphasized by the contradictions between immobility and movement, between standing still and storming ahead, between leaning on and soaring.

Not only is the impression of movement and mobility created by the sculpture as on object in itself, but also by mobilizing the observation of the differences in the surface of the bronze, its position on the base and the alternating perspective of the viewer. The static metal rod on the hardstone base suggests that the sculptures can revolve around their axis. The rough surface, full of visual movement as a result of the interplay of light and shadow which contrasts with the smoother and glowing skin of the fable figures, makes that the observer's gaze involuntarily moves back and forth between the players in these scenes. The viewer is invited to move around the sculpture and experience the different perspectives in order to mobilize the visual perception.

CLOSING ACT: RISING UP TO THE SKY

With regard to these sculptures of wild animals and feminine fantasy figures in the oeuvre of Carin Scholten one may wonder in which stage of the action they have been depicted. Or are there several fruitful moments of action that have been captured in the unique moment of one sculpture, which immortalizes all movement in one immovable sculpture? When something or someone moves, the question is raised where they came from, where they are going, but above all where are they now?

The galloping rhinoceros that opened this narrative is still running. The athlete takes advantage of the movement. She carefully moves her foot in exactly the right position to take a great big leap. Using the animal beneath her for acceleration, she is able to gain relatively more speed than the rhinoceros that exits the stage at full speed. It seems as if she is running on a high-speed boat. She takes off, swings her leg forward, continues rising up to the sky, and is by now surely soaring through the universe. When this extraordinary pair disappears backstage, the public is left behind marveled and full of admiration.


Gijs van Tuijl
Gründungsdirektor Kunstmuseum Wolfsburg
Former director Stedelijk Museum Amsterdam

In de belevingswereld van Carin Scholten is bijna alles mogelijk. Zij laat ons kennismaken met rinocerossen, olifanten en wrattenzwijnen die opmerkelijke acrobatische houdingen aannemen. Vaak fungeren ze als drager van fabeldieren die zowel menselijke als dierlijke fysieke eigenschappen bezitten. Een eerste kennismaking met haar diersculpturen maakt in één oogopslag duidelijk dat er iets merkwaardigs aan de hand is. Hoe onwaarschijnlijk de poses en de voorstellingen ook zijn, het ziet er allemaal volstrekt natuurlijk, ongecompliceerd en levensecht uit. In het vermogen om het onmogelijke mogelijk te maken schuilt de magie van de bronzen beelden die Carin Scholten de afgelopen jaren maakte en waarin ze haar persoonlijke gevoelsleven en belevingswereld openbaart.

In het energieke beeldende oeuvre van Carin Scholten wordt verbeeldingskracht opgevat als een spel en als middel om de grenzen tussen fantasie en werkelijkheid te vervagen. Elementen uit fabels, parabels, mythen en legenden komen op natuurlijke wijze samen in een lichtvoetige cyclus van metaforische beelden die ons confronteren met de positieve instelling en levensvisie van de beeldhouwster. De sculpturen onderstrepen dat het leven aangenaam en enerverend is, op een prettige manier uitdagend, bij vlagen zelfs verrukkelijk, euforisch of extatisch. Het complete spectrum van emoties wordt zó geloofwaardig verbeeld, dat het onderscheid tussen echt en onecht wegvalt. Menselijke en dierlijke eigenschappen komen harmonieus samen, als in een esoterische allegorie. De recente sculpturen kunnen opgevat worden als een metafoor voor een lichtvoetige manier van leven met een knipoog naar de werkelijkheid.

Gebrek aan relativeringsvermogen maakt het leven onnodig zwaar. Die opvatting dringt zich in de beelden van Carin Scholten voortdurend op. Kunst is voor haar het middel bij uitstek om greep te krijgen op de discrepantie tussen wens en werkelijkheid, droom en daad, perceptie en praktijk. Haar fantasiedieren visualiseren de behoefte om als een veertje te zweven in de wind of om lichtvoetig door de wereld te dartelen, zoals gazellen, reeën en antilopen dat doen. Niet voor niets schept de beeldhouwster een eigen variant op de mythologische centaur: een gestalte waarin mens en dier assimileren tot een gracieus wezen: half mens, half dier. De ledematen en de hoorns, het gewei of de uitstaande oren zijn afkomstig van hazen, antilopen, steenbokken, gazellen of edelherten. In combinatie met een slanke vrouwentorso vormen de dierlijke lichaamsdelen sierlijke gestalten die zorgeloos en dynamisch door het leven gaan. Ze stralen levensvreugde en sensualiteit uit. Ze zijn ongrijpbaar en onthullen een adembenemende vorm van elegantie en schoonheid.

In het oeuvre van Carin Scholten acteren mythologische mens-dierfiguren zowel zelfstandig als in combinaties met rinocerossen, olifanten, wrattenzwijnen en andere zwaarlijvige oerdieren die door hun gewicht en volume een sterke binding met het aardse en een oer-gevoel uitstralen. De vlinderachtige ranke mythologische lichtgewichten worden vaak letterlijk gedragen door de aardse zwaargewichten die een stevig fundament vormen voor de lichtvoetige escapades van de ogenschijnlijk gewichtloze personificaties van het menselijke verlangen naar licht, lucht, ruimte, vrijheid en harmonie. Het stevige en standvastige fundament dat gevormd wordt door de verbazingwekkend lenige zwaargewichten garandeert het noodzakelijke evenwicht tussen uitersten die elkaar letterlijk en figuurlijk raken. In onderlinge samenhang symboliseren deze extremen de volmaakte balans in een gelukkig, dynamisch en avontuurlijk leven.

Met zorg en toewijding modelleert Carin Scholten 'dubbelfiguren' die bestaan uit verschillend geaarde dieren die samensmelten tot een nieuwe eenheid zonder hun eigenaardigheden, eigen identiteit en hoedanigheid te verloochenen. Die twee-eenheid levert een perfecte synthese op. De sculpturen zijn subtiel gemodelleerd vanuit de gedachte dat er geen fricties of discrepanties bestaan wanneer schoonheid en positieve energie gezien worden als verlossers van de wereld. Terwijl zij aan haar was-modellen werkt, beseft de beeldhouwster dat metamorfosen, fabelachtige verschijningsvormen en ongebruikelijke transformatieprocessen bijdragen aan een fantasierijk beeldvormingsproces waarin het onderscheid tussen fictie en feiten wordt opgeheven. Doordat haar sculpturen zowel volumineus als fragiel zijn, wekken ze de indruk dat de bewegingsdimensies volstrekt natuurlijk zijn. De ervaring van vrijheid wordt geraffineerd gesublimeerd.

In de literaire kunst wordt met het begrip 'personificatie' een bijzondere vorm van beeldspraak aangeduid. Abstracte begrippen, levenloze voorwerpen of dieren worden bezield met menselijke eigenschappen. Ook in het werk van Carin Scholten komt deze vorm van zielsverhuizing voor. Haar diersculpturen openbaren menselijke karaktertrekken. Ze handelen en denken als mensen zonder hun specifieke dierlijke uiterlijk en eigenschappen te verliezen. De dierfiguren zijn dynamisch en bezitten Dionysische trekjes. Dat is allerminst verwonderlijk, want de van oorsprong Thracische godheid Dionysus had iets met dieren. Hij werd opgevoed door nimfen in het fabelland Nysa en was behalve god van de wijn ook god van het uitbottende natuurleven. Zowel panter, tijger en lynx als ezel en dolfijn werden aan hem opgedragen. Binnen dit mythologische krachtenveld opereert ook Carin Scholten. Ze kent haar klassieken. Op haar eigen manier combineert ze persoonlijke passie met streven naar perfectie.

Fascinatie voor de lichtheid van het bestaan en de uitstraling van positieve energie lopen als een rode draad door het dierenepos dat Carin Scholten heeft geschapen. De sculpturen zijn een metafoor voor de vrijheidsdrang die de beeldhouwster al sinds haar jeugd ervaart. Hoewel zij aanvankelijk een andere richting volgde (ze studeerde Duitse Taal en Letterkunde aan de Rijksuniversiteit in Leiden) voelde zij steeds de behoefte om vorm en inhoud te geven aan haar hang naar vrijheid en ongebondenheid. In haar studententijd uitte die drang zich in allerlei creatieve activiteiten en experimenten. Uiteindelijk kroop het bloed waar het aanvankelijk niet kon gaan. Beeldhouwlessen in het atelier van Ad Jenner in Utrecht en vervolgstudies aan de National Academy of Arts & Design in New York en Chelsea School of Arts in Londen leidden uiteindelijk tot een authentieke beeldtaal en een autonoom idioom waarin Carin Scholten tot in finesses kan uitdrukken wie ze is, wat ze wil en wat haar bezielt.

Wim van der Beek
schrijver/kunstrecensent
curator hedendaagse kunst

In the imaginative world of Carin Scholten, almost anything is possible. She introduces us to rhinoceroses, elephants and warthogs that adopt remarkable acrobatic poses. They often act as bearers of fabulous creatures that possess both human and animalistic physical traits. A first introduction to her animalistic sculptures quickly reveals that something strange is happening. No matter how unlikely the poses and depictions are, they all appear to be utterly natural, uncomplicated and realistic. The ability to make the impossible turn into reality underlies the magic of the sculptures that Carin Scholten created over the past few years and in which she expresses her personal emotions and imagination.

In the energetic, expressive oeuvre of Carin Scholten, imaginative power is perceived as a game and expertly employed as a tool to blur the edges between fantasy and reality. Elements of fables, parables, myths and legends naturally merge into a lighthearted cycle of metaphorical sculptures that illustrate the sculptress' positive attitude and view of life. The sculptures emphasize that life is enjoyable or exciting, pleasantly challenging, and at times even delightful, euphoric or ecstatic. The complete spectrum of emotions is so credibly depicted, that the distinction between reality and fantasy become invisible. Human and animalistic characteristics harmoniously blend, as in an esoteric allegory. These recent sculptures can be perceived as a metaphor for a lighthearted way of life with a wink and a nod to reality. Lack of perspective makes life unnecessarily tough. This notion continuously presents itself when observing Carin Scholten's work.

Art offers her the ideal means to get a grip on the discrepancies between wish and reality, dream and action, perception and practice. Her fantasy animals demonstrate the desire to float like a feather in the wind, or to frolic light-footedly through the world, as gazelles, roe deer and antelopes do. The sculptress created her own interpretation of the mythological centaur: a figure in which man and animal assimilate into a gracious creature: halve man, halve animal. Limbs and horns, the antlers or the protruding ears are derived from hare, antelopes, capricorns, gazelles, or deer.

In combination with a slender female torso, the animalistic body parts give shape to elegant figures that move through live, carefree and dynamically. They exude sensuality and a zest for life. They are elusive and reveal creatures of breathtaking elegance and beauty.

In the oeuvre of Carin Scholten, mythological human-animalistic figures act independently as well as in combination with rhinoceroses, elephants, warthogs and other weighty primordial animals, which, through their weight and volume, emanate primordiality and a strong connection with the earth. The butterfly-like and slender mythological lightweights are often literally carried by grounded heavyweights that constitute a solid foundation for the light-footed escapades of the seemingly weightless personifications of the human longing for light, air, space, freedom and harmony. The sturdy and steadfast base which is provided by the surprisingly lithe heavy-weights, guarantees the required equilibrium between extremes that literally and figuratively touch each other. The mutual connection between these extremes symbolizes the perfect balance in a happy, dynamic and adventurous life.

With great diligence and dedication Carin Scholten models these "double-figures," which consist of animals with diverging characteristics who merge into a new entity without forsaking their peculiarities, quirks and original identity. The dual entity embodies a perfect synthesis. The sculptures have subtly been modeled, working from the assumption that no frictions or discrepancies exist when beauty and positive energy are perceived as saviors of the world. While working on her models in wax, the sculptress is aware that metamorphoses, enchanting appearances and unusual transformation processes contribute to imaginative image formation in which the distinction between fiction and fact dissolves. As her sculptures are voluminous as well as fragile, they give the impression that the dimensions of the movements are entirely natural. The experience of freedom is exquisitely sublimated.

In literary art, "personification" indicates a unique type of imagery. Abstract concepts, lifeless objects or animals are being infused with human character traits. In the work of Carin Scholten, this type of spiritual relocation also occurs. Her animalistic sculptures reveal human character traits. The figures think and act as humans without losing their specific animalistic appearance and characteristics. These animal figures are dynamic and possess Dionysian traits. This does not surprise, as the originally Thracian god Dionysus enjoyed a close connection with the animal world. He was raised by nymphs in the mythical land of Nysa and was, besides being the god of wine, also the god of budding nature. Animals attributed to him include the panther, tiger, lynx, donkey and dolphin. Carin Scholten also operates within this mythological force field. She knows her classics. In her own style, she combines personal passion with the pursuit of perfection.

A fascination for the lightness of being and the radiance of positive energy form the silver thread that runs through the animal epic that Carin Scholten created. The sculptures are a metaphor for the desire for freedom the sculptress has been experiencing since her youth. Although she initially followed a different course (she studied German Language and Literature at Leiden University, The Netherlands), she invariably felt the need to substantiate her yearning for freedom. During her student days, this desire lead to all sorts of creative activities and experiments. In the end, it was inevitable that her passion for creating prevailed. Sculpting classes in Ad Jenner's studio in Utrecht, The Netherlands, and consecutive studies at the National Academy of Arts & Design in New York and Chelsea School of Arts in London led to the development of an authentic visual language and an autonomous idiom, in which Carin Scholten can express infinitely subtle who she is, what she wants and what inspires her.

Wim van der Beek
writer/art critic
curator contemporary art